Pazar, Kasım 10, 2024
Makaleler

Ömrenin Fazileti, Farz, Vâcip, Sünnet ve Edepleri

Herhangi bir ibâdetin sahîh ve makbûl olabilmesi için, o ibâdetin farz, vâcib, sünnet ve edeplerini yerli yerince öğrenmek ve yapmak lâzımdır. Bunlardan önce kısaca ömrenin fazîletinden bahsedelim.

ÖMRE İBÂDETİNİN FAZİLETİ:

Gücü yetenin ömreye gitmesi çok sevâbdır. Ömrenin fazîleti hakkında birçok hadîs-i şerîf vardır. Ba’zıları şunlardır:

“Ömre, diğer ömreye kadar işlenen günâhlara keffârettir.” [Buhârî]

“Ramazanda yapılan bir ömre, bir [nâfile] hacca denktir.” [Ebû Dâvûd]

“Ramazan ayında ömre yapanlar, benimle birlikte haccetmiş gibi olurlar.” [Tirmizî]

“Çok ömre yapan kimse, fakirlikten kurtulur.” [Tirmizî]

“Bir kimse ömre yaparken yolda vefât ederse, o ömre sevâbı, Kıyâmete kadar ona yazılır.” [Ebû Ya’lâ]

A. ÖMRENİN FARZLARI:

1-Niyet ve telbiye ile ihrâma girmek.

2-Beytullâhı tavâf etmek.

B. ÖMRENİN VÂCİBLERİ:

1-“İhrâm”lı olarak “mîkât”ı geçmek: Ya’nî mîkât yerinden evvel veya mîkât yerinde ihrâma girdikten sonra mîkâtı ihrâmlı geçmek.

2-“Tavâf”ı abdestsiz ve cünüb yapmamak.

3-Tavâfta avret yeri açık olmamak. [Erkeklerin avret yerleri, diz kapağı ile göbekleri arasıdır.]

4-Tavâfda, “Kâbe-i Muazzama”, sol tarafda kalmak.

5-Tavâfı, “Hatîm” denilen yerin dışından yapmak.

6-Tavâfın 4 şavtı ömrenin rüknüdür. Buna, vâcip olan 3 daha ilâve ederek 7 şavt yapmak. [Her bir dönüşe bir “şavt” denir.]

7-Her tavâftan sonra, “Mescid-i Harâm” içinde iki rek’at namaz kılmak.

8-“Safâ” ile “Merve” arasında “sa’y etmek”. Sa’ye Safâ’dan başlamak.

9-Sa’yı yürüyerek yapmak. “İki yeşil direk” arasında, erkekler hızlı giderler; buna “Hervele” denilir ve sünnettir.

10-Başı “tıraş” etmek veya saçları kısaltmak.

11-Elbisenin temiz olması.

C. ÖMRENİN SÜNNETLERİ:

1-İhrâma girmeden önce, gusl abdesti almak, bu mümkün olmuyorsa abdest almak.

2-İhrâma girmeden önce, güzel koku sürünmek. [İhrâma girdikten sonra koku sürülmez.]

3-İhrâmın yeni veya yıkanmış, temiz olması ve renginin beyâz olması.

4-İhrâma girince, ihrâmın sünneti niyetiyle iki rek’at namaz kılmak. Zamm-ı sûre olarak ilk rek’atında “Kâfirûn” sûresini, ikinci rek’atında da “İhlâs” sûresini okumak.

5-İhrâma girdikten sonra, “telbiye”yi çok tekrarlamak.

6-Her telbiyeye başlayışta, en az üç def’a tekrarlamak.

7-Telbiyeden sonra, “tekbîr”, “tehlîl” okumak ve Peygamber Efendimize (sallallahü aleyhi ve sellem) salât ü selâm getirmek.

8-Mekke-i Mükerremeye gündüz girmek. Beytullâhı görünce hemen duâ etmek. Beytullâhın önüne gelince tekbîr getirmek.

9-“Hacer-i Esved”i öpmek veya istilâm etmek.

10-Erkekler, kendisinden sonra sa’y bulunan tavâflarda, “ıztıbâ’” yaparlar, ya’nî sağ kol ve sağ omuzlarını açık tutacak şekilde ihrâma sarılarak tavâf ederler.

11-Yine erkekler, kendisinden sonra sa’y bulunan tavâfların ilk üç şavtında “remel” yaparlar, ya’nî adımlarını kısaltıp omuzlarını silkeliyerek biraz sür’atli ve gösterişli yürürler.

12-Tavâftan ve iki rek’at “tavâf namazı”ndan sonra, Zemzem-i şerîf içilecek yere gidip, ayakta olarak bol bol “zemzem içmek”. Zemzemi üç yudumda içerek her yudumunda Kâ’be-i Muazzamaya bakmak. Kalan zemzem suyunu, üstüne başına dökmek.

13-Sa’yda, iki yeşil direk arasında, erkekler biraz sür’atli yürürler. Buna “hervele” denilir. Bu iki direğin hâricinde, normal yürüyüşlerine devâm ederler.

14-Çokca nâfile tavâf yapmak.

15-“Mültezem”e göğsünü ve yüzünü dayayıp ağlamak. [Mültezem, Hacer-i Esved ile Kâbe kapısı arasında kalan kısımdır.]

16-Kimseye eziyet etmeden Kâbe örtüsüne yapışarak Allahü teâlâya duâ etmek.

17-Medîne-i Münevvereye gidip Ravda-i Mutahhara’yı ya’nî sevgili Peygamberimiz (sallallahü aleyhi ve sellem) Efendimizin kabr-i şerîfini ziyâret etmek.

D. ÖMRE’NİN EDEBLERİ:

1-Ömre’ye giderken, dîn ve dünyâ işlerinde yardımcı olacak arkadaşlar bulmalı,

2-Âile fertlerinin nafakasını noksânsız temîn edip, vasiyetini yazmalı,

3-Varsa, kul borcunu ve kul hakkını ödeyerek onlarla helâllaşmalı,

4-Tanıdıkları ve arkadaşları ile helâllaşıp onların duâlarını talep etmeli,

5-Dargın olduğu müslümân var ise, barışmalı,

6-Şüpheli olmayan, tâm helâl para ile ömreye gitmeli,

7-Beyâz geniş ihrâmlık almalı,

8-İhrâmlı iken giyeceği, sağlamından bir çift üstü açık terlik almalı,

9-Bu yolculukta, Allahü teâlâdan daha fazla korkmalı,

10-Allahü teâlânın ismini çok zikretmeli,

11-Ömre yolculuğu esnâsında gösterişten sakınmaya çalışmalı,

12-Öfkelenmemeye dikkat etmeli, vakârlı olmaya çalışmalı,

13-Lüzûmsuz konuşmayı ve boş şeyleri terketmeye çalışmalı,

14-Ömre ile ilgili husûsları iyi öğrenmeli, yolculuk esnâsında iyi bilmeyenlere de öğretmeli,

15-Ömre esnâsında alış-veriş ve ticâret yapmaktan mümkün mertebe uzak kalmaya çalışmalı,

16- Yolculuğa, Perşembe günü çıkamazsa, Pazartesi günü çıkmalı,

17-Hep abdestli durmaya gayret etmeli,

18-Evinden çıkmadan önce iki rek’at nâfile namaz kılmalı [Kazâ borcu olan kazâ kılmalı],

19-Eve dönünce de, Cenâb-ı Hakk’a şükür için iki rek’at namaz kılmalıdır.