Cuma, Kasım 22, 2024
Gazete Makaleleri

“Muharrem Ayı”na Dâir

“Muharrem” ayı, İslâmî (hicrî-kamerî) senenin birinci ayı ve Kur’ân-ı kerîmde kıymet verilen 4 aydan biridir. Kıymet verilen dört aydan diğerleri ise, Zilka’de, Zilhicce ve Receb aylarıdır. (Tevbe sûresi, 36. âyet)

Herkesçe bilindiği gibi, Peygamber Efendimiz Muhammed aleyhisselâm, mîlâdî 571’de 20 Nisan’a rastlayan, “Rebîu’l-evvel” ayının onikinci (Pazartesi) günü sabâhı, Mekke’de doğdu. 622 yılında Mekke’den Medîne’ye hicret etti. 20 Eylül Pazartesi günü, Medine’nin “Kubâ” köyüne geldi. Bu târih, Müslümanların “Hicrî-Şemsî” yılbaşı oldu. O yılın Muharrem ayının birinci günü de, “Hicrî-Kamerî” yılbaşı oldu. Demek ki, “Hicrî-Kamerî Takvim”de; Sevgili Peygamberimizin, Mekke’den Medîne’ye hicret ettiği senenin Muharrem ayı, başlangıç kabûl edilir.

Binâen aleyh Muharrem ayının biri olan ilk Hicrî-Kamerî senebaşı, milâdî 622 yılının Temmuz ayının, 16’sına rastlayan Cuma günü idi.

İslâmiyet’ten önce Araplar, “Muharrem”de harp etmek isteyince, o yıl “Muharrem” ayının ismini, sonraki aya (“Safer”e) korlar, sonraki ayın ismini, “Muharrem” ayına takarlardı. Böylece, harâm ay, “Muharrem”den bir sonraki ay (Safer) olurdu.

“Bir ayın harâmlığını başka aya geciktirmek, ancak kâfirliği arttırır. Kâfirler, böylece sapıtıyorlar. Onlar, Allah’ın harâm kıldığı ayların sayılarını denk getirmek için, harâm ayı bir yıl helâl edip, başka yıl onu yine harâm ederler. Böylece, Allah’ın harâm kıldığını helâl kılmaya çalışırlar” meâlindeki Tevbe sûresinin 37. âyet-i kerîmesiyle, ayların yerlerinin değiştirilmesi yasak edildi.

Muharrem ayının birinci gecesi (bu sene takvîmlere göre, 30 Ocak / 30 Zilhicce Pazartesi’yi 31 Ocak / 1 Muharrem Salı’ya bağlıyan gece), Müslümanların hicrî-kamerî yılbaşı gecesidir.

Kur’ân-ı kerîmde bildirilen ve dînde kullanılan Arabî ayların bir yılı, bir güneş yılından on gün kısadır. Hicrî-kamerî aylar, hicrî-şemsî ve mîlâdî aylara göre, on gün önce gelmektedir. [Kamerî takvimde bir yıl 354.367 gündür. Bu süre, Ay’ın dünya etrafında 12 kere döndüğü zamandır. Güneş yılından 10.875 gün daha kısadır. Bundan dolayı, 32.5 yılda, bir yıl daha fazladır.] Bunun için Müslümanların mübârek günleri veya geceleri, şemsî yıllara göre, her yıl on gün önce olur. Çünkü, mübârek günler, güneş aylarına göre değil, kamerî aylara göre yapılır. Dînimiz böyle emretmektedir.

İslamiyet’te, güneş yılının ayları içinde sayılı bir mubârek gün yoktur. Doğum günü ve mubârek geceler, hicrî yıl ile kutlanır. Bütün ibâdetlerde ve dînî faâliyetlerde kamerî aylar esâs alınır. Hac, oruç, kurban ve bayram günleri kamerî aylara göre tespit edilir. Bütün mubârek geceler de kamerî aylara göre tespit edilir. Haccı, Allahü teâlânın bildirdiği Zilhicce ayında yapmayıp da, mîlâdî bir ayda, meselâ Ocak’ta yapmak; orucu, Ramazan’da değil de, Şubât’ta tutmak, dîni değiştirmek olur.

Hıristiyanlar, kendi yılbaşıları olan Ocak ayının birinci gecesinde, Noel yapıyorlar. Güyâ, Hıristiyan dininin emrettiği küfürleri işliyorlar. Müslümanlar da kendi yılbaşı gecelerinde ve günlerinde musâfaha ederek, telefonla veya mektup yazarak tebrîkleşirler. Birbirlerini ziyâret eder ve hediye verirler. Yılbaşını dergi ve gazete ilânlarıyla kutlarlar. Yeni yılın, birbirlerine ve bütün müslümânlara hayırlı ve bereketli olması için duâ ederler. Büyükleri, akrabâyı, âlimleri evlerinde ziyâret edip duâlarını alırlar. Bugün de, bayram gibi temiz giyinip, fakîrlere sadaka verirler.

Muharremin ilk 10 gün ve geceleri de, mubârek gün ve gecelerdendir.

 “Fecr” suresinde, “Fecre ve on geceye yemîn olsun” buyuruluyor. Bu “On gece”, Beydâvî, Celâleyn ve Hâzin tefsîrlerine göre,Zilhicce ayının ilk on gecesidir. İbn-i Abbâs hazretleri de: “On geceden murât, Zilhiccenin ilk on gecesidir. O günler hac amelleriyle iştiğâl günleridir” buyurmuştur. Ama Medârik tefsîrinde, “On geceden murât, Ramazân’ın son on gecesi veya Muharrem’in ilk on günüdür” buyurulmuştur.

Hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki:

“Bir kimse, Muharrem ayının ilk günü, aşağıdaki duâyı 3 defa okursa, Allahü teâlâ o kimseyi, gelecek Muharrem ayına kadar bütün belâlardan emîn kılar…….”

“Ramazân’dan sonra en fazîletli oruç, Muharrem ayında tutulan oruçtur”

“Ayların efendisi Muharrem, günlerin efendisi Cuma’dır.” [Deylemî]

“Ramazân’dan sonra en fazîletli oruç, Allahü teâlânın ayı Muharrem ayında tutulan oruçtur. Farzlardan sonra en fazîletli namaz, gece namazıdır.” [Müslim, Ebû Dâvûd, Tirmizî, Nesâî, İbn-i Mâce,]

“Nâfile oruç tutacaksan, Muharrem ayında tut. Çünkü o, Allahü teâlânın ayıdır. O ayda bir gün vardır ki, o günde, Allahü teâlâ, geçmiş kavimlerden birinin tevbesini kabul etti. Yine o gün tevbe edenlerin günâhlarını da affeder.” [Tirmizî]

Mubârek gün ve geceleri ihyâ etmeli ve saygı göstermelidir. Saygı göstermek, günâh işlememekle olur. Allahü teâlâ, “Bu gecelerde yapılan duâ ve tevbeleri kabûl ederim” buyuruyor. Allahü teâlâ, kullarına çok acıdığı için, mubârek gecelere kıymet vermiş, o gecelerdeki, duâ ve tevbeleri kabûl edeceğini bildirmiştir.