Hac ve Umre Hakkında Birkaç Kelime
Bu sene, 2013-2014 Akademik yılının 1. Yarıyıl ta’tîlini yurt dışında değerlendirme imkânı bulduk. 27 Ocak – 05 Şubat târihleri arasında, ilk yarısı Medîne-i Münevvere’de, diğer yarısı da Mekke-i Mükerreme’de olmak üzere, rü’yâ gibi bir 10 gün geçirdik. El-hamdü lillâhi teâlâ, 05 Şubat Çarşamba günü öğle vaktinde, azîz vatanımıza sâlimen avdet etmiş olduk. Bu vesîleyle, inşâallah, bugün ve yarınki makâlelerimizde, birer nebze de olsa, “Hac”dan ve “Umre”den, daha sonraki makâlelerimizde ise “Sevgili Peygamberimizi ziyâret”ten bahsetmek istiyoruz.
Bilindiği üzere, hac mevsiminde (hac aylarında), ibâdet maksadıyla Ka’be-i muazzamayı ziyâret etmeye “Hac” denir. Hac ibâdeti, İslâmın beş şartından biridir. “Farz-ı ayn” denilen kuvvetli farzlardan olup, “Kitap”, “Sünnet” ve “İcmâ-ı Ümmet” ile sâbittir.
[Kur’ân-ı kerîmde hac konusu Bakara, 158, 189, 196-197; Âl-i İmrân, 97; Tevbe, 3, 19; Hac, 27. âyetlerde zikredilmektedir.]
Haccın Kitaptan delîli: Âl-i Imrân sûresinin 97. âyetidir. Bu âyet-i kerîmede Allahü teâlâ şöyle buyurmaktadır: “Azık ve binek bakımından hac yoluna gücü yeten her müslümânın, Beyt’i hac etmesi, insanlar üzerinde Allah’ın hakkıdır, ya’nî farzdır. Kim, bu farzı tanımazsa, O bütün âlemlerden müstağnîdir (her hâlde Allah’ın hiçbir ihtiyâcı yoktur).”
Haccın Sünnetten delîli: Abdullah İbn-i Ömer’den (radıyallahü anhümâ) rivâyet edilen bir hadîs-i şerifte buyurulmuştur ki: “İslâm dîni beş temel üzerine binâ edilmiştir: Kelime-i şehâdet getirmek, Namaz kılmak, Zekât vermek, Oruç tutmak ve Hacca gitmektir.”
Diğer hadîs-i şerîflerde buyuruluyor ki:
“Ey insanlar! Allah, hac ibâdetini sizin üzerinize farz kılmıştır. Hac yapmakta acele ediniz.” [İmâm Müslim]
“Hacca gitmekte acele ediniz, (borçlarınızdan bir ân önce kurtulmaya çalışınız), çünkü takdîr (ya’nî ecel) ansızın gelebilir.” [İbn-i Abbâs (radıyallahü anhümâ) – İmâm Ahmed]
Bir gün Hazret-i Âişe vâlidemiz (radıyallahü anhâ), “Ey Allah’ın Resûlü! Kadınlar üzerine de cihâd var mıdır?” diye sordu. Resûlullah (aleyhisselâm) da: “Kadınlar üzerine harpsiz cihâd vardır. O da Hac ve Umre’dir” buyurdu.
Sevgili Peygamberimizin hacla alâkalı nasîhatleri/öğütleri yanında, üzerine hac farz olup da, yerine getirmekte ihmâl gösterenlere, vurdum duymazlık edenlere, çok ağır îkâzları, tehdîdleri, benzetmeleri bulunmaktadır.
“Müslümânların yapmakla mükellef oldukları işleri işlemeyenler, onlardan değildir.” [Taberânî]
“Üzerine hac farz olup da onu yerine getirmeyenler, hıristiyân veya yahûdî ölümüyle ölürler.” [Hazret-i Ali (radıyallahü anh) rivâyet etmiştir]
UMRENİN TA’RÎFİ
“Umre”, sözlük ma’nâsı i’tibâriyle, “ziyâret” demektir. Umre ziyâretini yapan kişiye, umreciye “Mu’temir” denilir.
Ka’be-i şerîfe, hac mevsiminin dışında ziyâret edilirse,bu ibâdete “Umre” adı verilir. “Umre”, “ihrâm”a girerek “tavâf” ve “sa‘y” yaptıktan sonra tıraş olup ihrâmdan çıkmaktan ibârettir.
“Umre”nin fıkhî yönden ta’rîfi/tanımı şöyledir: “Belli bir zamana bağlı olmaksızın (Hac gibi belli bir zamana/hac aylarına bağlı olmadan) ihrâma girerek, Ka’be-i şerîfe’yi tavâf etmek, Safâ ile Merve arasında say yapmak ve tıraş olup ihrâmdan çıkmaktan ibârettir.”
Hadîs-i şerîfte buyurulmuştur ki: “Bir umre, başka bir umreye kadar yapılan hatâlara keffârettir. Makbûl bir hac ise, sâhibini Cennet’e götürür.” [İmâm Buhârî, c. II, s.198; İmâm Müslim, Hac, 437 (Hadîs No: 1349)]
Yarın inşâallah birazcık umre konusuna temâs etmek istiyoruz.